Stara cegła na ścianie? Gołe jest piękne

Im starsza tym piękniejsza. Cegła. Golizna na ścianie kojarzy mnie się z zapleczem warsztatów samochodowych, stacji diagnostycznych, komisów samochodowych, warsztatów ślusarskich i wszelkich miejsc tego typu. Gdy w młodości trafiałem do takiej kanciapy (np. podczas praktyk w czasach szkoły zawodowej) nie bardzo wiedziałem, gdzie mam patrzeć: w górę czy w dół? 😀 No, no, no… Nie to mam na myśli. W sensie czy wodzić oczami po suficie, czy skupić się na podłodze. Jakkolwiek nie mogę powiedzieć, że byłem czerwony jak dorodna cegła niderlandzka. Nie miałem najmniejszej ochoty pokazywać starym prykom, że cokolwiek mnie tu zaskakuje. W końcu to ja byłem… młody i przystojny. 😀 Minęły lata i znów golizna jest w modzie. Na tym koniec żartów. Wracam do wątku samodzielnego układania płytek z pociętych starych cegieł licowych. Jak układać płytki ze starej cegły? Dzisiaj znów będzie o tym właśnie.

Kształtne bo sztuczne

Wybór okładzin, będących imitacją otoczaków, piaskowca, granitu bądź cegły, jest naprawdę duży. Dostępne są okładziny w formie gotowych paneli (nawet wraz z fugą) lub pojedyncze płytki. Jak już wspomniałem, imitacje wykonane są z gipsu lub materiałów na bazie cementu. Dostępne są również elastyczne płytki elewacyjne, wykonane z tworzywa sztucznego na bazie żywicy syntetycznej. Każdy towar ma swojego klienta. Stylizowane też komuś mogą się podobać. Nie będę zachęcał ani zniechęcał. Sztuczne okładziny w określonych wnętrzach niekiedy prezentują się całkiem dobrze lub… przyzwoicie. Materiał wykończeniowy stosuje się z wyboru. Wybór należy do inwestora. Nas interesują płytki okładzinowe wykonane w procesie cięcia starych cegieł licowych.

Fot. Imitacje cegieł – według mnie – dobrze prezentują się jedynie z daleka lub na fotografii.

Pociąć i przykleić?

Najprościej rzecz ujmując? Tak. Jeśli mamy tyle samozaparcia, płytki ze starej cegły możemy przygotować sobie sami. Trzeba spełnić dwa podstawowe warunki. Po pierwsze musimy mieć odpowiednią ilość materiału do pocięcia (np. stare cegły porozbiórkowe). Po drugie – nieodzowna będzie maszyna do cięcia kamienia (odpowiedniej konstrukcji stołowa piła tarczowa). Niektórzy potrafią takie cudo wykonać we własnym zakresie, ale trzeba posiadać wiedzę i zdolności konstruktorskie oraz odpowiednie podzespoły. Wyspecjalizowane w produkcji płytek ze starej cegły firmy, posługują się tzw. wielopiłą. Wielopiła do cegły to maszyna wyposażona w kilka wysokoobrotowych tarcz tnących. Dzięki temu proces produkcji płytek ze starych cegieł porozbiórkowych jest zintensyfikowany. Sami ciąć cegieł nie będziemy. 🙂 Wspominam o tym informacyjnie.

Samodzielna produkcja płytek z użyciem szlifierki kątowej z tarczą do cięcia gresu skazana jest na porażkę. Tak można jedynie płytki z cegły docinać do oczekiwanego wymiaru. Oczywiście mocujemy klejem i to najlepiej zwykłym klejem do klinkieru. Trzeba pamiętać, aby płytkę z cegły przed cięciem dobrze namoczyć. Podczas cięcia szlifierką kątową polewać tarczę (lub/i miejsce cięcia) wodą np. z plastikowej butelki zabraniam! Szlifierka pracuje podłączona do prądu! Nie ma żartów… Obudowa nie jest szczelna, więc albo zniszczysz elektronarzędzie, albo… uwierzysz, że prąd naprawdę istnieje. Na taką refleksję może być jednak już za późno.

I co? Lico

Na jednej z fotografii powyżej cyferkami oznaczyłem przykładową ilość płytek do uzyskania z jednej cegły. To są cegły współczesne. Blade. Brzydkie. W praktyce cegłę tnie się na 6-8 płytek. Oczywiście wszystko przy założeniu, że posługujemy się sprzętem do tego przeznaczonym, mamy dużą wprawę w posługiwaniu się nim oraz… cegła podczas cięcia się nie rozpadnie. Cegły powinny być wyselekcjonowane. My płytki z cegły kupimy już pocięte. Trzeba jednak pamiętać, że płytka cięta z cegły jest łamliwa. To współczesny sposób na dobry interes. Cegła miała być zastosowana w całości.

Niektórymi pęknięciami przejmować się nie musimy. Nawet jeśli pęknie na dwie części, nadal nadaje się do wykorzystania “w całości” lub na docinki. Najładniejsze pytki ze starej cegły to tzw. płytki licowe (na fotografii to płytka nr 1 i 4). Te licowe mają tylko jedną płaszczyznę cięcia. Tą płaszczyzną płytkę kleimy do ściany. Po wyspoinowaniu (wyfugowaniu) ściana z płytek z cegły ciętej do złudzenia przypomina ścianę wymurowaną z całych starych cegieł. Doskonały sposób na dekorację np. lekkich ścian z płyt kartonowo-gipsowych.

Jak układać płytki ze starej cegły?

Oczywiście tak starannie, jak tylko umiemy. Ale! Idealna wręcz dokładność, która wymagana jest przy układaniu np. płytek kaflowych, w tym przypadku zachowana być nie musi. To oczywiście nie znaczy, że płytki z cegły można układać byle jak! Jeśli chcesz zachować jednakowe odstępy w poziomie, przygotuj sobie kilka listew dystansujących kolejne rzędy od siebie. Wystarczy jedna metrowa listwa (z drewna lub kup listwę dystansującą do klinkieru – są takie gotowe). Raczej nie licz, że uda się wyliczyć ilość rzędów wraz z odstępami na spoinę tak, że nie będzie potrzeby docinania płytek w ostatnim. To dlatego klejenie zaczynamy od góry! Ostatni dolny rząd może być docinany. Nie przyglądamy się tam zbyt uważnie, a poza tym dół zwykle zasłaniają liczne meble. O szerokości odstępów za chwilę. Wolisz od dołu? Jak tam chcesz… Uprzedzałem. 🙂

Zatem aby ściana wyglądała dobrze, płytki zaczynamy kleić w rzędach od góry zaczynając. Spokojnie! Nawet świeżo nałożona na płytkę zaprawa klejowa do klinkieru, po odpowiednim dociśnięciu płytki do ściany, na pewno utrzyma ją na swoim miejscu. Nic nie odpadnie, nie spłynie, się nie poruszy… Jeśli nie wierzysz w to, co napisałem, wykonaj montaż testowy w dowolnym miejscu na ścianie, którą zamierzasz wykleić płytkami ze starej cegły. Po sprawdzeniu, że płytka nie zmieniła położenia (odczekaj minutę), odklej ją, oczyść płytkę i ścianę… Taki test ma sens, bo dzięki niemu nabierzesz pewności siebie.

Jak przygotować ścianę?

Ścianę należy oczyścić z wszelkich powłok, które źle przywierają lub/i mogą odpaść (farby, tapety itp.). Sprawdzamy powierzchnię. W niektórych przypadkach wystarczy ścianę starannie zagruntować, czyli pokryć (najlepiej dwukrotnie) zwykłą emulsją gruntującą. Jeśli chcemy mieć pewność, że klej np. nie oderwie starej powłoki farby, ścianę należy pokryć tzw. gruntem sczepnym (masa sczepna – różne nazwy tego samego). Grunt sczepny idealnie sprawdza się, gdy np. ściana pokryta jest farbą olejną. Substancja nie jest tania, ale penetruje powierzchnię dostatecznie głęboko, mocno sczepiając kolejne warstwy powłok. Dosłownie skleja (zespala) i utwardza podłoże. Po wyschnięciu uzyskujemy lekko szorstką powierzchnię, do której klej lgnie jak pchła do kota. 🙂 Tę szorstkość zapewniają drobne ziarna kwarcu. Farby olejnej grunt sczepny nie przeniknie, ale zdecydowanie poprawi jej przyczepność.

Emulsję gruntującą można nanosić za pomocą zraszacza. Jest to dość wydajny i bardzo czysty sposób nawilżania ściany. Oczywiście jakaś gąbka do ścierania będzie przydatna, jeśli nie mamy zabezpieczonej podłogi. Intensywnie zraszamy powierzchnię ściany a nadmiar emulsji rozprowadzamy pacą z gąbką. Grunt sczepny nanosimy zwykłym pędzlem, takim samym, jaki byśmy użyli do malowania płotu na wiosnę. A wiosna już niebawem. 🙂 Oczywiście emulsję gruntującą można nanosić także wałkiem. Jak komu wygodnie.

Klejenie płytek – czym to robić?

Sprzedawcy płytek ze starej cegły będą nakłaniali do zakupu odpowiedniego kleju (dedykowanego – nie cierpię tego słowa w tym zastosowaniu…) oraz równie jedynie odpowiedniej (dedykowanej) fugi. Jeśli budżet masz nieograniczony, cóż ja mam doradzić? Kupuj, co chcesz. Jak układać płytki ze starej cegły? Ty tego nie będziesz się uczył, bo zlecisz to fachowcowi. Natomiast jeśli nie lubisz wydawać pieniędzy na to samo, tyle że w ładniejszym opakowaniu, do klejenia płytek z cegły zastosuj zwykły klej do cegły klinkierowej. Spoinować też będziesz zwykłą szarą fugą do klinkieru. Do klejenia nadaje się także zwykły klej do płytek ceramicznych, ale ja zastosowałem elastyczny klej do klinkieru. Metoda klejenia “na ciapki” to też mój wybór, bo oczywiście płytki z cegły też można przyklejać na pełnej spoinie z zastosowaniem elastycznego kleju do glazury. Prezentowany sposób klejenia “na ciapki” dla nowicjuszy jest wygodny i oszczędny.

Fot. Przyklejone w rzędach płytki przed spoinowaniem.

Spodziewam się, że nie wpadniesz na pomysł, aby tak wyłożoną i wyspoinowaną ścianę, pomalować na biało, zielono czy szaro… Zakładam, że chcesz mieć ścianę z gołej starej czerwonej cegły. Mnie np. biała cegła się nie podoba. Lubię czerwoną cegłę z wszelkimi jej “brzydkościami” (przebarwieniami, szorstkością, ubytkami). Płytki ze starej, ręcznie formowanej cegły holenderskiej są naprawdę piękne.

Nie ma się czym przejmować, jeśli brak wprawy spowalnia nasze działania. Gwarantuję, że 5 płytka będzie już przyklejana do ściany z dużą wprawą. To naprawdę nie jest jakieś karkołomne i wymagające intensywnych studiów i długotrwałej praktyki zadanie. Klej nanosimy na płytkę w 2-3 miejscach. Po dociśnięciu do ściany nieco kleju wydostanie się po bokach. Te resztki zakryjemy potem fugą. Nadmiar kleju można nieco docisnąć (dopracować) szpachelką lub usunąć z powrotem do wiadra. Płytkę dociskamy wykonując nieznaczne ruchy w dół i w górę (zaprawa klejowa chwyci i utrzyma płytkę na swoim miejscu). Na bank!

Fot. Fuga gotowa do spoinowania. Packa zębata występuje tu z przypadku. Innej nie miałem pod ręką.

Fugowanie – czym to robić?

Fugowanie (spoinowanie) nie jest zabiegiem specjalnie ani trudnym, ani fizycznie uciążliwym – to informacja dla kobiet, jeśli chciałyby sprawdzić się w tej roli. Ważne jest, aby zaprawę przygotować na lekko pół sucho. Tu też można wykonać spoinowanie próbne. Trzeba wziąć małe wiadereczko (kup małe wiaderko budowlane), wlać doń nieco wody i dosypać odpowiednią ilość sproszkowanej fugi. Po wymieszaniu zaprawa do fugowania nie może być płynna. Fachowcy mają swoje “patenty” np. z dziurką na odpływ nadmiaru wody z wiadra. Ale! Jeśli nie chcesz upaćkać podłogi… Lepiej dolej wody, jeśli jest jej za mało lub dosyp zaprawy, jeśli wody wlałeś za dużo. Wlej do wiaderka najpierw pół litra wody i dosyp kilka miar zaprawy. Wymieszaj. Potem dosypuj zgodnie z potrzebą…

Kobietom, zaprawionym w przygotowywaniu ciast, nie sprawi to kłopotu. Zaprawa musi być na tyle wilgotna, aby się cokolwiek lepiła (powinniśmy móc z niej ulepić nierozpadającą się bryłę, kulkę…). Natomiast odpowiednio sucha będzie wtedy, gdy nie da się z niej wycisnąć żadnej wilgoci. Dłonie po lepieniu muszą być suche. Najlepiej rozkruszyć ulepioną kulę i sprawdzić czy dłonie są suche. Tak przygotowana fuga będzie idealna do spoinowania. Spoinujemy metalową szpachelką (widać ją na zdjęciach) przeznaczoną do wciskania fugi. Pozostawiona przestrzeń między rzędami płytek powinna uwzględniać fakt, iż będziemy tam wciskać to narzędzie. Dlatego ta szerokość zwykle nie może być mniejsza niż 1 cm. Najlepiej od razu ustalić, że odstępy między płytkami w poziomie i pionie mają mieć 1,5 cm.

 

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Zaprawy zawierają rozmaite chemiczne dodatki. Należy chronić dłonie przed najmniejszymi otarciami. Po kontakcie z zaprawą porobią się nam bardzo bolesne i ciężko gojące się nadżerki. Nie wolno fugować i trzeć zaprawy gołym palcem! Kolejny kontakt palca lub dłoni z ostrymi i szorstkimi krawędziami płytki ceglanej oraz z szorstką zaprawą spowoduje mikro uraz naskórka. Ani się spostrzeżemy, gdy drobna ranka przeistoczy się w bolesną ranę. Z takimi wżerami w opuszkach palców nie da się pracować…

Jeśli już wiesz, jak układać płytki ze starej cegły, możesz dziarsko zabrać się do dzieła w każdy wolny weekend. Nie musisz się spieszyć. Układanie płytek ze starej cegły jest pracą dość czystą. Kolejne porcje kleju (lub później fugi) można przygotowywać zgodnie z potrzebami. Klejenie “na ciapki” sprzyja nowicjuszom. W przypadku braku wprawy w klejeniu (a to nas dotyczy na pewno), małe porcje kleju pozwalają przerwać pracę w dowolnym momencie i wrócić do niej jutro, pojutrze, za tydzień… Klejenie na pełnej spoinie nie daje tego komfortu.

Fot. Kielnia sztukatorska oraz kielnia do spoinowania.

The Wall

Do tematu, jak układać płytki ze starej cegły, jeszcze wrócę. Nic nie wspomniałem o impregnowaniu, ani o czyszczeniu… Być może jeszcze coś pominąłem? Może Wy będziecie mieli jakieś pytania? Na ten raz tyle. Układanie płytek ze starej cegły może zachęcić nas do samodzielnego ułożenia kafli… Od czegoś trzeba zacząć. Można także zacząć od wysłuchania jednej z płyt mojej ulubionej grupy Pink Floyd. Polecam całą dyskografię. Rewelacja! 🙂