Murowana wędzarnia ogrodowa
Kamień naturalny od wieków stosowany jest w budownictwie jako materiał konstrukcyjny lub zdobniczy. Cechuje go wyjątkowo duża trwałość. Można go czyścić bez uszczerbku dla jego wyglądu. Ze względu na różnorodność kształtów i kolorów gwarantuje niepowtarzalny urok budowli i tych dużych, i tych małych. Budowle małe to oczywiście nasze konstrukcje ogrodowe. W składach i sklepach budowlanych znajdujemy jedynie gotowe okładziny elewacyjne. W hurtowniach, zajmujących się sprzedażą wyrobów z kamienia, znajdujemy już całe bogactwo marmurów, płyt z piaskowca oraz kamieni z całego świata. Estetyka wykończenia zależy najczęściej od bieżącej inwencji wykonawcy. Prace te mają cechy artystycznej pracy rękodzielniczej. Murowana wędzarnia ogrodowa nie musi straszyć swym wyglądem. Odwiedziwszy skład kamienia. przekonamy się, że zwykła wędzarnia może być ogrodową ozdobą.
Murowana wędzarnia ogrodowa nie musi być przedsięwzięciem kosztowym. Najprostszym źródłem pozyskania ciekawych materiałów wykończeniowych (najczęściej bez koniecznych nakładów finansowych) mogą być pobliskie zakłady usług kamieniarskich, w których wykonuje się m.in. nagrobki. W trakcie ich produkcji powstaje duża ilość odpadów, które do dalszego użytku w świadczonych usługach kamieniarsko-pomnikarskich nie mają zastosowania. Brak zastosowania wynika najczęściej m.in. z ich niewymiarowości. Odpady marmurowe, granitowe czy z piaskowca są utrapieniem tych rodzinnych zakładów. Tony marmurowego gruzu zalegają na wielu placach przydomowych firm. Kanały zbytu komercyjnego najczęściej już istnieją. Dla niekomercyjnych celów własnych podpowiadam sposób pozyskania ciekawych okładzin i trwałego budulca.
Murowana wędzarnia ogrodowa
Dla miłośników grillowania i wędzenia w przydomowym ogrodzie, dobrym rozwiązaniem będzie murowana wędzarnia ogrodowa lub konstrukcja łącząca funkcję grilla i wędzarnia, czyli ogrodowa grillo-wędzarnia. Budowla dwufunkcyjna palenisko wędzarni będzie miała ulokowanym maksymalnie z boku, aby dym w przewodzie dymowym miał drogę do komory wędzenia jak najdłuższą. Kanał dymowy może być prosty, ale, jeśli istnieje taka możliwość (jest tyle miejsca), można go nieco “skomplikować” (wydłużyć stosując kształt maksymalnie spłaszczonej litery “s”). Dłuższy kanał z komory spalania do komory wędzenia sprawia, że dym wytraca ciepło. Wędzimy potrawy dłużej, ale wędzimy dymem “na zimno” (dymem znacznie chłodniejszym od dymu uzyskiwanego z paleniska sytuowanego blisko komory i połączonego krótkim kanałem).
Podstawowa konstrukcja powinna być wykonana z bloczków betonowych lub/i cegły. Całość osadzona powinna być na izolowanym fundamencie z wylaną zbrojoną cementową płytą poziomą (wilgoć przejmowana z gruntu nie służy materiałom budowlanym). Murowana wędzarnia ogrodowa będzie miała swoją wagę, więc lepiej fundament wykonać solidnie, aby posadowiona była na stabilnym podłożu.
Palenisko pieca wędzarni można wewnątrz wykonać z cegły szamotowej. W murowanej wędzarni można zastosować drzwiczki z żeliwa szarego podwójne (palenisko plus popielnik – typowe drzwiczki piecowe, szczelnie zamykane na śruby). Istnienie popielnika z drzwiczkami umożliwia regulację dopływu powietrza do paleniska i komory wędzarni. W komorze wędzarniczej zastosować można blachę przykrywającą otwór doprowadzający dym, aby ten w komorze rozpraszał się równomiernie. Równomierne rozpraszanie dymu w komorze wpływa na uzyskiwaną temperaturę wędzenia.
Murowana wędzarnia – rozwiązanie na dekady
Drzwiczki komory wędzarniczej można wykonać z drewna zamykane na zasuwę. Można również zastosować drzwiczki metalowe. Drzwiczki metalowe należy zamówić u producenta przed rozpoczęciem budowy lub (o ile posiadamy dokładnie rozrysowany plan i dokładne zaplanowane wymiary) zamówić w dowolnej chwili w trakcie prac. Założyć należy, że samodzielne wykonanie konstrukcji w ramach weekendowych prac przydomowych potrwa nieco dłużej niż weekendy dwa. Sugeruję zakupić wszystkie elementy zgodnie z wymiarami posiadanego planu nieco przed rozpoczęciem prac. Zyskujemy pewność, że ustalone na rysunkach wymiary nie różnią się od rzeczywistych. Zakupienie drzwi przed rozpoczęciem prac zapewnia np. możliwość wykonania atrapy, którą będziemy przymierzali do otworów w trakcie budowy.
Komora wędzarni, aby pozwalała wędzić dużą ilość produktów, powinna posiadać mocowania w kilku rzędach i kilku poziomach. Komorę wędzenia oraz poziomy kanał dymowy również wyłożyć można cegłą szamotową. Nad wylotem z komory wędzarni można zastosować szyber regulujący odpływ dymu z komina na zewnątrz. Całość projektu z usytuowaniem, rozplanowaniem konstrukcji, sposób wykonania elementów z drewna bądź stali (żeliwa bądź metali kolorowych), materiały stosowane do wykończenia powierzchni elewacji – uzgadnia się przed rozpoczęciem inwestycji. Na jednej z fotografii przedstawiłem wariant grillo-wędzarni z okładziną z piaskowca.
Istnieje szereg rozwiązań dla tego typu jedno- i wielofunkcyjnych konstrukcji ogrodowych. Murowana wędzarnia ogrodowa może być konstrukcją samodzielną, ale dobrze jest tę decyzję przemyśleć i rozważyć ew. dwufunkcyjność budowli. Rozmach inwestycji zależy głównie od posiadanego miejsca, środków oraz ew. umiejętności. Jedno- lub dwufunkcyjne małe konstrukcje można wykonywać samemu. Po odpowiednim przygotowaniu się do budowy niektóre pomysły można zrealizować w jeden słoneczny weekend. W przypadku skomplikowanej konstrukcji, w której chcemy zawrzeć kilka funkcjonalności (np.: grill + wędzarnia + kominek + piec chlebowy) lepiej skorzystać z usług profesjonalistów. Jakkolwiek do odważnych świat należy. 🙂
Murowany grill ogrodowy – pomysły, szkice, projekty, modele.
