Wymiana rusztu żeliwnego w kominku

Z ogniem, sadzą i dymem nie ma żartów. Jeśli mamy pieco-kominek, co jakiś czas wypada przeprowadzić jego przegląd. Przeglądy kominiarskie dotyczą głównie przewodów kominowych i wentylacyjnych. Do przeglądu komory oraz elementów pieca kaflowego (pieco-kominka), zbudowanego tradycyjną metodą zduńską, trzeba zaprosić budowniczego lub – jeśli konstrukcja w miarę nowa a wiedza dostateczna – przeprowadzić ją samodzielnie. Przegląd mojego pieco-kominka kaflowego przeprowadzam sam, albowiem Maestro zdun ma niebagatelne kłopoty z pamięcią. Nie doczekam się. 😀 Może zdarzyć się, że do interwencji będziemy zmuszeni w trakcie sezonu grzewczego, albowiem konieczna będzie wymiana rusztu żeliwnego w kominku. Zadanie dość proste.

Wymiana rusztu żeliwnego w kominku

Najczęstszą usterką w piecu kaflowym jest uszkodzenie tych elementów żeliwnych, które mają bezpośrednią styczność z ogniem i wysoką temperaturą, której ów jest sprawcą. Na pewno co kilka lat konieczna będzie wymiana rusztu żeliwnego w kominku, piecu lub pieco-kominku. Współczesne odlewy żeliwne mają dość krótki żywot niejako z definicji. Rusztów żeliwnych na starociach raczej nie znajdziemy. Szkoda, bo odlewy żeliwne sprzed lat są wyjątkowo wytrzymałe. O stare żeliwne elementy pieców (np. ozdobne drzwiczki, popielniki) najlepiej pytać zduna. Można też szukać w ogłoszeniach, ale przed zakupem każdy antyk trzeba zobaczyć, sprawdzić… o ile zależy nam na jego użytkowości. Zastosowany przez zduna w konstrukcji naszego pieca ruszt będzie na pewno produktem współczesnym i raczej nowym. Akcesoria i elementy żeliwne do pieców i kominków można znaleźć w ofercie wielu specjalistycznych sklepów internetowych.

Ogień w piecu

Rozpalając ogień zauważyłem, że jedna część rusztu wygięła się łukowato. Nic zaskakującego. Obie części żeliwnego rusztu (każda część o wymiarach 26 x 21 cm) zamontowane były jako nowe i w tym samym czasie. Mocno odkształciła się tylko jedna. Być może uwidoczniła się jakaś wada tego konkretnego odlewu? Odlewnie nadal zaopatrują rynek w ruszty żeliwne o przeróżnych kształtach i wymiarach, więc odkrycie usterki przyjąłem ze spokojem. Łukowato wygięty ruszt nadal mógłby być użytkowany i przez jakiś czas użytkowany był. Zakup nowego rusztu żeliwnego nie jest wydatkiem wielkim. Po tygodniu w piecu pojawiły się obie części nowe. Prawdopodobnie po kilku sezonach zakup trzeba będzie powtórzyć. Hm. A może ustalę przyczynę wygięcia rusztu?

Przegląd elementów pieco-kominka

Drzwiczki frontowe też należy skontrolować. Robię to dość często. W pieco-kominku kaflowym od frontu stosuje się typowe stalowe drzwiczki kominkowe z szybą. Widoczne na zdjęciu powyżej były wykonane na zamówienie. Wielkość drzwiczek dopasowywałem do wymiarów dolnej komory pieca. Rozmiar dolnej i górnej bryły pieca wynikał z ilości posiadanych kafli narożnych. Kafle wyprodukowano w XIX wieku. Po rozbiórce starego pieca ilość nieuszkodzonych kafli zwykle maleje. Niektórzy wykorzystują kafle z dwóch różnych pieców. Pozyskanie odpowiedniej ilości ładnych zabytkowych kafli z dwóch identycznych pieców jest raczej mało prawdopodobne. Taka sytuacja pozwalałaby na realizację bardzo ciekawych projektów. W moim pieco-kominku kafle wykorzystano co do jednego. Kilka innych kafli w konstrukcji pieca jest, ale ich nie widać. 🙂

Przegląd drzwiczek w kominku

Drzwiczki wykonane ze stali kotłowej (odpornej na wysokie temperatury) w pieco-kominku kaflowym, w którym palimy suchym drewnem sezonowanym, mają zwykle bardzo długą żywotność. Co jakiś czas należy jednak sprawdzić szczelność zamontowanej szyby (najlepsza jest szyba pyrolityczna). Odkręcamy cztery śruby, które stabilizują szybę w ramie drzwiczek. Sprawdzamy blaszki dociskowe (poddane wysokiej temperaturze prawdopodobnie wymagają ponownego wyprofilowania / dogięcia). Warto wyczyścić ew. zgorzel powstałą po wewnętrznej stronie ramy drzwiczek (szczotka stalowa lub tzw. wełna stalowa). Oczywiście szyby nie drapiemy szczotką! Należy sprawdzić czy sznur grafitowy przylega do ramy. Być może uszczelniający sznur grafitowy czas zastosować nowy? Przytwierdzamy go za pomocą specjalnego kleju, który utwardza się w wysokiej temperaturze. O tym innym razem.

Dokładny przegląd po każdym sezonie

Po tegorocznym sezonie na pewno przeprowadzę renowację drzwiczek. Tymczasem uznałem, że stary sznur nadal spełnia swoją rolę. Po wyprofilowaniu blaszek dociskowych i ponownym zamontowaniu szyba szczelnie przylegała do ramy drzwiczek. Stary ruszt (jedna jego część) wymagał interwencji już teraz. Wymiana rusztu żeliwnego w kominku w sezonie grzewczym może być konieczna ponownie. Nie ma gwarancji, że nowy ruszt żeliwny jest odlewem idealnym. Popiół w popielniku po prawej stronie paleniska zalega najdłużej. Po tej stronie ruszt wygiął się łukowato. Hm. Podejrzewam, że wygięcie łukowate (ku górze) wynikało z wady materiału (odlewu) oraz z powodu stałego oddziaływania gorącego popiołu. Jak sobie przypominam, w grudniu nie wybierałem popiołu zbyt często.

Gruszki w popiele

No, właśnie! Popiół źle działa nie tylko na gruszki. Zawalony gorącym popiołem popielnik nie przepuszcza do komory spalania powietrza. Ruszt nie ma chłodzenia od spodu. Po kilku dniach palenia w pieco-kominku, wysoka temperatura może spowodować odkształcenie żeliwa. I to jest prawdopodobna przyczyna takiego stanu rzeczy. Jeśli nie w stu procentach to w jakiejś mierze na pewno. 🙂

Popiół nie diament

Popiół drzewny? A może jednak? W ogródku przydać się może. Na zdjęciu poniżej widzimy popiół wybrany po tygodniu palenia w moim pieco-kominku. Dużo? Od soboty do soboty zwykle zapełniam oba widoczne wiaderka. Słucham? Nie. Nawet przy takiej ilości popiołu popielnik w moim pieco-kominku nie jest wypełniony po sam ruszt. Popiołu jest dużo, bo popielnik opaśny. To dlatego pozwalam sobie na cykl tygodniowy. W ostatnim czasie choroba nieco zakłóciła rytmikę. Na poniższym zdjęciu tego nie widać, ale w grudniu popiołu było… hm… znacznie więcej. 🙂

Ciekawi mnie, jak długo wytrzymają te dwa nowe odlewy. Jeśli nie mają wad odlewniczych, w pieco-kominku opalanym drewnem, w piecu z popielnikiem powinny być niezniszczalne. Odlew z polskiej odlewni żeliwa – jak zapewniał mnie sprzedawca. 🙂 Brzmiało dobrze, ale i z odlewni krajowej produkt trafić się może kiepski. Tymczasem bądźmy dobrej myśli. Hm. Postaram się popielnik opróżniać częściej. 🙂

A że wszystko co nowe wypróbować trzeba… 🙂

W piecu palimy

Z rozpalaniem w pieco-kominku nie mam żadnych problemów odkąd do rozpalania stosuję palnik na naboje gazowe. Temperatura płomienia tego palnika dochodzi do 1300 st. C. Taka temperatura sprawia, że żaden kawałek drewienka nie pozostaje obojętnym. 🙂 Zapałki, zapalniczki, rozpałki nasączane… Polecam wszystkim taki palnik. Oczywiście trzeba mieć świadomość, że wysoka temperatura płomienia to także wysoka temperatura metalowej dyszy palnika! Lepiej unikać z nią kontaktu. Po zgaszeniu dość szybko stygnie, ale… lepiej odstawiać gdzieś w odseparowane miejsce. Mówię z własnego doświadczenia. 😀

Szyba w piecu

Nieco przybrudzona szyba pyrolityczna? Nic nadzwyczajnego. Przybrudzenie można umyć płynem do mycia szyb (przed rozpaleniem ognia!) lub poczekać aż oczyszczą ją płonienie i wysoka temperatura, gdy już rozpalimy kominek. Takie zabrudzenie pojawia się, gdy w piecu tli się jakaś szczapa do rana lub gdy trafi się niedostatecznie sucha. Zakładam, że palimy drewnem liściastym. W normalnych warunkach (wysoka temperatura, duże płonienie) szyba pozostaje czysta lub względnie mało zabrudzona. Czysta szyba w kominku jest wówczas, gdy zawartość komory podczas procesu spalania widać… hm… dość dobrze. Podczas spalania czysta szyba w kominku nie będzie nigdy. 🙂

Wymiana rusztu żeliwnego w kominku zakończona pomyślnie. Zbliża się połowa lutego, więc czas zacząć myśleć o zakupie drewna na kolejny sezon. Zimy ostrej nie było, ale zapas suchego drewna znika z miesiąca na miesiąc.